Dubielno
Historia
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1341 r., nosiła wówczas nazwę Dubel, Tubelle. Kolejne nazwy wsi to: Dubelno (1570 r.); Dubeln (1910 r.). W czasach krzyżackich wieś należała do komturstwa, a następnie do prokuratorstwa papowskiego. W 1438 r. płaciła czynsz prokuratorowi papowskiemu. Na pocz. XVI w. miejscowość należała do dóbr stołowych biskupów chełmińskich. Na pocz. XVIII w. biskupi wydzierżawiali połowę wsi wdowie Gościckiej, za 8 zł. czynszu rocznie. Drugą połowę dzierżył kustosz katedralny nazwiskiem Szczuka, który płacił tylko 1 zł. rocznie. W 1740 r. podawano stan wsi po wojnach. Miała wówczas 44 włóki, z których większość ciągle leżała odłogiem. W 1757 r. gospodarstwo zaprowadzono na nowo, a jego właścicielem na mocy nadania krzyżackiego jeszcze z 1341 r. (w Malborku) został Florian Elzanowski. W zamian musiał odprowadzać do zamku papowskiego 15 zł. rocznie. W 1772 r. wieś stała się pruską domeną rządową. W 1773 r. wieś liczyła 151 m-ców, m.in. Paul Kuckella (sołtys), rolnicy: Jakub Wiśniewski, Wojtek Jaworski i karczmarz Michał Łukaszewski. Jednym z XIX-wiecznych właścicieli był też Leon Schedlin-Czarliński h. własnego (1835-1918), znany polityk, prawnik, poseł do Parlamentu i działacz narodowy. Wcześniej był on także dziedzicem Zakrzewka. Zmarł w Toruniu a pochowany został w grobowcu rodzinnym w Papowie Toruńskim.
W szkole katolickiej w 1867 r. uczyło się 109 dzieci. Majątek w tamtym czasie (ok. 1881 r.) liczył 3417 mórg. Wieś była stosunkowo duża; na jej terenie znajdowały się 52 domy i 112 innych budynków. Liczyła 340 m-ców wyznania katolickiego i 85 ewangelików. Do wspomnianej szkoły należały też dzieci z Firlusa, Wrocławek, Młyńska i Niemczyka. Ok. 1881 r. oprócz 152 dzieci wyznania katolickiego uczyło się tu także 21 ewangelików. W 1922 r. sołtysem został Dominik Martyński. Po śmierci Czarlińskiego właścicielem majątku ziemskiego został Ferdynand Butzmann, który w 1936 r. (?) nadał pałacowi obecny kształt. Dobra w tym okresie (1929 r.) liczyły 181 ha, w tym 169 ha ziem uprawnych, z dochodem katastralnym 2955 marek. Majątek posiadał także oborę zarodową bydła czarno-białego rasy nizinnej. Na terenach wsi które wcześniej odparcelowano z majętności głównej powstały mniejsze gospodarstwa, m.in. Mariana Klewicza (79 ha z 1213 mk. dochodu) oraz Edwarda Ohla (82 ha z 1262 mk. dochodu). Po 2. wojnie światowej dobra Butzmanna zabrał i rozparcelował Skarb Państwa Polskiego. Wieś stała się typową wsią chłopską. Miejsce w którym znajdował się przedwojenny folwark, od nazwiska jego właściciela przezwano "Bucmanówką".
Źródła:
Wikipedia
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902
Książka Adresowa Gosp. Rolnych pow. 50 ha woj. Pomorskiego, 1929
Wielka Genealogia Minakowskiego